پویش «زندگی با آیه‌ها» در نمایشگاه قرآن توانست توجه‌ها را جلب کند

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه- سمانه نوری زاده قصری: سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم که از نخستین روز سال ۱۴۰۳ به مدت ۱۴ روز هر شب میزبان علاقه مندان بود، شامگاه سه شنبه ۱۴ فروردین ماه به کار خود پایان داد. در این دوره از نمایشگاه ده‌ها غرفه در حوزه‌های مختلف از جمله کودک، نوجوان تا سبک زندگی، صنایع دستی، سرگرمی و غرفه‌هایی با موضوع‌های متنوع وجود داشت و مشغول عرضه محصولاتشان به مخاطبان بودند.

نمایشگاه بین المللی قرآن کریم امسال شامل بخش‌های مختلفی از جمله، زندگی با آیه‌ها (مسطورا)، محافل و مراسم، آموزش نوین قرآن (طرح بشری)، آثار فرهنگی و صنایع دستی قرآنی، باغ آیات، بین‌الملل، ترجمه قرآن، ترویج فرهنگ نهج‌البلاغه، نهادها و سازمان‌های دولتی و حاکمیتی، خادمان قرآن کریم، عفاف و حجاب، نشر مکتوب و دیجیتال دینی، دهه هشتادی‌ها (نوجوان)، مؤسسات قرآنی مردمی و بخش هنرهای دینی بود.

سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در حالی کار خود را به پایان رساند که امسال فضای نمایشگاه از ۷۵ هزار متر مربع به ۶۵ هزار متر مربع کاهش پیدا کرده بود و بخش عظیمی از این فضا نیز به صورت مفروش شده برای صرف افطار و عبادت شرکت کنندگان حاضر در نمایشگاه استفاده شد.

افطاری‌های ساده با صف‌های طولانی

سفره افطاری ساده‌ای که امسال حجم عظیمی از شرکت کنندگان را میزبانی می‌کرد به صورت متفاوتی در مصلای امام خمینی (ره) برپا شد. سفره‌هایی که نیمی از مصلی را به خود اختصاص داده بود و صف‌های طولانی مردم حاکی از حضور مشتاقانه مردم در سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن بود.

در پیش‌بینی اولیه قرار بود روزانه پنج هزار بسته افطار بین شرکت کنندگان توزیع شود، اما در همان دو سه روز نخست، استقبال از نمایشگاه به قدری بالا بوده است که تصمیم بر آن شد برای هفته دوم که تعطیلات نوروزی ادارات تمام و بر میزان بازدیدکنندگان افزوده می‌شود، تعداد بسته‌های افطاری به ۹ هزار بسته افزایش یابد. از هفته دوم برپایی نمایشگاه صف‌های طولانی از حاضران در سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن برای دریافت بسته‌های افطاری هنگام اذان تشکیل می‌شد.

در این بسته‌ها فرنی، شله‌زرد، شیربرنج، مربا، کره، عسل، پنیر، آب‌میوه، شیر، نان به همراه چای و آب در قالب افطاری ساده به بازدیدکنندگان اهدا می‌شد و دغدغه آن‌ها برای گشودن روزه را برطرف می‌کرد.

جلسات بررسی و آسیب شناسی عملکرد نمایشگاه به زودی در معاونت قرآن و عترت برپا خواهد شد

شبیر فیروزیان، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به استقبال بالای مخاطبان از سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: امسال نمایشگاه بین المللی قرآن با وجود اینکه در تعطیلات نوروزی واقع شده بود اما شاهد استقبال چشمگیر مردم بودیم و از آنچه توقع داشتیم بسیار بالاتر بود. نمایشگاه هم به نظر بصری جذاب‌تر و هم محتوایی ارتقا یافت؛ برای مثال در طراحی‌های دکور و فضاسازی شاهد ایجاد فضایی متفاوت‌تر از گذشته بودیم و در محتوا نیز بخش‌هایی همچون زندگی با آیه‌ها، حوزه‌های علمیه، دشمن‌شناخت و نهج‌البلاغه، کتاب حکومت، غنای ویژه‌ای به نمایشگاه بخشیده‌اند.

وی با اشاره به اجرای پویش‌های متنوع و برگزاری نشست‌های تخصصی همراه با پیوست‌های فرهنگی، ابراز کرد: پویش «زندگی با آیه‌ها» در هم‌افزایی با سایر دستگاه‌های قرآنی و نیز پویش «حافظ شو» در حال اجرا است، و توانست نظر بازدیدکنندگان را جلب کند و نویدبخش استمرار پس از پایان نمایشگاه نیز باشد.

فیروزیان درباره بخش‌هایی که در نمایشگاه با اقبال بالا مواجه شده‌اند، گفت: چند بخش را می‌توان با نمره بالاتر دید که در جلب نظر بازدیدکنندگان هم توفیق بیشتری داشته‌اند ازجمله بخش هوش مصنوعی، باغ آیات و دهه هشتادی‌ها و دشمن شناسی بود.

یکی از نقدهایی که بازدیدکنندگان به نمایشگاه امسال وارد می‌کردند چینش نامناسب غرفه‌ها و بخش‌ها بود که تا حدی باعث سردرگمی مخاطب در بخش نمایشگاهی شده بود.

شبیریان در پاسخ به این نقد گفت: ما امسال در خصوص نحوه چینش محدودیت‌هایی داشتیم که باید در همین خصوص از نظر نحوه چینش و موضوعات محتوایی نقد و بررسی کرده و با حضور مدیران آسیب شناسی کنیم و راجع به جزئیات کار کارشناسی صورت بگیرد.

حضور خانواده‌ها قاب پر تکرار نمایشگاه قرآن

یکی از اتفاقاتی که امسال شاهدش بودیم حضور خانوادگی در مصلای تهران بود. مصلای امام خمینی (ره) جمعیت بزرگ و حضور باشکوهی از قرآنیان را به خود دید. مردم دسته دسته در بخش‌های مختلف نمایشگاه حضور پیدا می‌کردند و بخش اعظمی از خانواده‌های قرآنی از فضای معنوی این نمایشگاه بهره بردند. می‌توان گفت حضور خانوادگی، و سفره‌های افطار با حضور اعضای پیر و جوان و کودک خانواده، قاب پرتکرار نمایشگاه قرآن امسال بود.

در روزهای متعدد نمایشگاه با توجه به استقبال خانواده‌ها؛ نمایشگاه قرآن تا ۳۰ دقیقه بامدادِ هرشب، در مصلای تهران میزبان قرآن دوستان بود.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به دفعات از نمایشگاه قرآن بازدید کرد، در بازدید پایانی خود گفت: شعار امسال نمایشگاه قرآن توجه به خانواده بود، اساساً امسال نمایشگاه قرآن «خانواده محور» برنامه ریزی شد، که در این دو هفته برگزاری شاهد استقبال خانواده‌ها و حضور خانوادگی شهروندان از این رویداد قرآنی بودیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فضای نمایشگاه قرآن را زنده توصیف کرد و افزود: در گفت‌وگوهایی که با بازدیدکنندگان داریم، مردم تقاضا دارند فضای نمایشگاه توسعه پیدا کند که امیدواریم در سال‌های بعد و دوره‌های بعد نمایشگاه قرآن از نظر وسعت و مدت برگزاری گسترش یابد.

تعویض چادرهای کهنه با نو و دوخت چادر رایگان در بخش عفاف و حجاب نمایشگاه قرآن

بخش محصولات حجاب و عفاف و حجاب سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن از دیگر بخش‌های نمایشگاهی بود و همچون سال‌های گذشته بخش پوشش‌های ایرانی و اسلامی یک بخش تفکیک ناپذیر در نمایشگاه قرآن کریم به حساب می‌آمد. هرچند که امسال تعداد غرفه‌های حجاب و عفاف کاهش پیدا کرده بود اما استقبال مردم از این بخش با وجود دو سالن مجزا در نمایشگاه قرآن چنان بود که در برخی شب‌ها تردد در سالن‌ها از شرکت کنندگان به سختی صورت می‌پذیرفت.

باوجود اینکه تابلوهای اطلاع رسانی در ابتدای ورودی نمایشگاه برای راهنمایی مردم به سمت بخش عفاف و حجاب وجود نداشت و شرکت کنندگان دائماً از غرفه‌های ابتدایی سراغ محصولات عفاف و حجاب را می‌گرفتند اما با این حال غرفه داران از میزان فروش خود رضایت داشتند به صورتی که محصولات بسیاری از غرفه‌های این بخش تک محصول و یا تک سایز شده بودند.

می‌توان گفت بخش عفاف و حجاب نمایشگاه تبدیل به پایگاهی سالانه برای خانواده‌ها شده است که با قیمت‌های متفاوت برای همه اقشار جامعه و سلایق محصولات مرتبط با حجاب را برای عرضه داشت. همچنین اقداماتی مانند دوخت رایگان چادر به این صورت که وقتی از نمایشگاه پارچه‌ای خریداری می‌کردند همان جا چادر برای مشتری دوخته می‌شد و بخش حجاب اولی‌ها که به کودکان و نوجوانان دختر چادر هدیه داده می‌شد، از مواردی بود که این بخش از نمایشگاه را جذاب‌تر می‌کرد.

ترویج جلسات خانگی قرآن در فضایی نوستالژیک

اگر امسال یا سال گذشته موقع افطار سری به نمایشگاه قرآن زده باشید، حتماً متوجه غرفه‌ای با دیوارهای گلی و تِم سنتی شده‌اید که خانواده‌ها روی تخت‌های آن می‌نشینند و در کنار هم روزه خود را باز می‌کنند. نام این بخش «ستاره‌های زمین» بود که در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن هم حضور فعال داشت. هدف بخش ستاره‌های زمین که خانواده محور است، ترویج، تقویت، ایجاد و گسترش جلسات خانگی قرآن بین خانواده‌های ایرانی و در منازلشان است.

مدیر بخش ستاره‌های زمین در این زمینه گفت: یکی دیگر از کارهای ما این بود که گفتیم به صورت دسته جمعی و خانوادگی سر سفره افطار سوره قدر را که بسیار فضیلت دارد بخوانید. کم‌تر از ۳۰ ثانیه وقت می‌گیرد. به همین منظور این کار آسان را پیشنهاد کردیم تا همه حلاوت و شیرینی جلسات خانگی قرآن را بچشند و برای اینکه این شیرینی را بیشتر کنیم فضای سنتی و نوستالژیک در این بخش ایجاد کردیم.

او تأکید می‌کند: وقتی خانواده‌ها وارد می‌شوند با فضایی سنتی و قدیمی مواجه می‌شوند که دل‌انگیز بوده و دور از فضای آپارتمانی است. آن‌ها این سنت را برای بچه‌هایشان توضیح می‌دهند و به همین وسیله بچه‌ها با سنت زیبای جلسه خانگی قرآن آشنا می‌شوند.

پربازدید ترین بخش نمایشگاه قرآن

باغ آیات نمایشگاه قرآن که متشکل از خانه بازی، خانه نقاشی و تئاتر عروسکی است از سوی خانواده‌ها بسیار مورد استقبال قرار گرفت. این بخش که مخصوص کودکان بود به دلیل فراهم کردن شرایطی برای بازی کودکان بسیار مورد استقبال خانواده‌ها و فرزندان آنها قرار گرفت. در این بخش جدای از اجرای نمایشی، نقاشی و بازی‌های کودکانه محلی برای عرضه محصولات مکتوب کودکانه نیز وجود داشت. این بخش بدون شک پربازدیدترین بخش سی‌ویکمین نمایشگاه قرآن کریم است.

این بخش شامل سالن نمایش، کاردستی، نقاشی، کارگاه تذهیب، آسمان‌نما، غرفه فروش و بازی و سرگرمی بود. باغ آیات امسال برای سومین سال متوالی در نمایشگاه قرآن حضور داشته و مخاطب سال‌های قبلی خود را حفظ و مخاطب جدید نیز جذب کرده است. بچه‌هایی که در ۲ دوره گذشته به این بخش سر زدند، امسال هم مستقیم سراغ باغ آیات و سراغ عروسک‌های شخصیت‌های داستانی مورد نظرشان رفتند. غرفه بازی و سرگرمی نسبت به سال گذشته کمی بزرگ‌تر شده و بچه‌ها جذب بازی‌های رومیزی می‌شدند. بخش آسمان‌نما نیز به باغ آیات اضافه شده که عظمت آفرینش جهان را به بچه‌ها نشان می‌داد.

حضور ۳۴ مؤسسه در بخش مؤسسات و نهادهای مردمی سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین المللی

در بخش مؤسسات و نهادهای مردمی سی و یکمین دوره نمایشگاه بین المللی قرآن ۳۴ مؤسسه و نهاد دولتی حضور داشتند.

عتبه حسینیه، مؤسسه رضوان، مؤسسه اسوه، خیریه مسجدسازان، مؤسسه علمی فرهنگی کتاب دانه، مؤسسه گام دوم انقلاب، دارالقرآن خانه کارگر، مؤسسه حضرت امام باقر (ع)، مؤسسه آیت الله سید علی سیستانی، مؤسسه رستگاران، مؤسسه سلاله طیبه، مؤسسه موعود، مؤسسه جامعه الزهرا، مؤسسه جامعه قاریان، مؤسسه شمیم جنات، مؤسسه تدبر، مؤسسه ترجمان وحی، مؤسسه انصار، مؤسسه بصائر، مؤسسه نور مبین، مؤسسه دارالسلام، ستاد اقامه نماز، مؤسسه مکتب القرآن، مؤسسه قرآن پژوهان، مؤسسه کیهان، مؤسسه بیت الزهرا، کانون علم و دین، مؤسسه ۱۴ ستاره بنی هاشم، ۳۴ مؤسسه حاضر در بخش مؤسسات و نهادهای مردمی سی و یکمین دوره نمایشگاه بین المللی قرآن کریم بودند.

پوشش رسانه‌ای قوی در چندین بخش برای نمایشگاه قرآن

نقش حضور و همراهی رسانه در انعکاس و جریان‌سازی فعالیت‌های دینی مذهبی بر کسی پوشیده نیست، نمونه‌اش نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که از مدت‌ها قبلِ برپایی، با همراهی و جریان‌سازی رسانه‌ای نوید گسترش فعالیت‌ها را به علاقمندان می‌دهد. از این رو، در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم نیز همچون دوره‌های گذشته یکی از بخش‌های اصلی «رسانه و ارتباطات» بود که در محورهای مختلف تلاش داشت پای افراد بیشتری را به تفرجگاه رمضان باز کند.

محمدحسین محمدزاده، مدیر بخش رسانه و ارتباطات نمایشگاه قرآن درباره محورهای این بخش، می‌گوید: یکی از بخش‌های رسانه‌ای نمایشگاه بخش مربوط به ستاد خبری است که با حضور عکاسان و خبرنگاران و با تهیه و انتشار گزارش‌های خبری و تصویری، پوشش رویدادها و نشست‌ها، گفتگو با شخصیت‌های بازدیدکننده و پرداخت به متن و حاشیه‌های نمایشگاه، توانسته جریان‌سازی مطلوبی داشته باشد و روزانه ده‌ها تولید قابل انعکاس در دیگر رسانه‌ها دارد.

محور دوم فعالیت بخش مربوط به فضای مجازی و متشکل از گروه شش نفره بود که انتشار تصاویر، فیلم‌ها و اخبار نمایشگاه در فضای مجازی اعم از پیام رسان‌ها داخلی و خارجی را بر عهده داشتند. اجرای پویش ملی‌مردمی «حافظ شو» در دو بخش زیر ۱۴ سال و بالای ۱۴ سال دیگر محور فعالیت بخش رسانه و ارتباطات نمایشگاه قرآن بود که برای اجرای پویش ۱۰ میز حفظ در نمایشگاه تعبیه شده و روزانه بالغ بر دو هزار هدیه به کودکان شرکت‌کننده طرح اعطا شد.

همچنین، گروه تصویربرداری و ساخت فیلم و کلیپ نیز ذیل بخش، ۳۰ کلیپ دو تا چهار دقیقه‌ای از کارویژه‌های نمایشگاه را تولید کرده و مستندسازی از فعالیت‌های نمایشگاه را هم انجام می‌داد، پخش زنده نشست‌ها و برنامه‌های تخصصی نمایشگاه هم با این گروه بود. علاوه بر این، استودیوی پخش زنده نمایشگاه از ساعت ۱۷ تا ۲۴ فعالیت‌های متنوع نمایشگاه قرآن را از تلوبیون پخش کرده است؛ ارتباط زنده با شبکه‌های یک، دو، سه، پنج، افق و دیگر شبکه‌های سیما به منظور پخش زنده نیز در این استودیو انجام می‌شد.

جذب هزاران نفر در بخش زندگی با آیه‌ها / اهدای کمک هزینه سفر به عتبات و مشهد هر شب در نمایشگاه

امسال و در سی و یکمین دوره نمایشگاه قرآن کریم، یکی از تفاوت‌های محسوس با دوره‌های دیگر این نمایشگاه باسابقه محوریت حفظ موضوعی قرآن در قالب طرح جامع مسطورا و براساس آن در نهضت زندگی با آیه‌ها است. برای همین امر زمانی که به ساعات قرعه کشی این مسابقه در سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن و در بخش زندگی با آیه‌ها نزدیک می‌شدیم، جمعیتی مملو از شور و اشتیاق را در راهروی منتهی به این بخش شاهد بودیم.

آنچه به چشم می‌خورد این است که این طرح ویژه توانسته است، فراتر از رده‌های سنی مختلف اثر بخشی داشته باشد و مرد و زن، پیر و جوان، کودک و نوجوان همگی با شور و اشتیاقی زائد الوصف در این بخش حاضر می‌شدند. هرچند که این بخش برای کودکان و نوجوانان قرآنی جذابیت بیشتری دارد و کم سن و سال تر ها به شوق گرداندن گردانه شانس چشمانشان برق می‌زد.

در همین راستا سید حمید هاشمی مدیر بخش زندگی با آیه‌های سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص فرآیند اجرایی این بخش از ابتدای نمایشگاه سی و یکم گفت: بخش نهضت زندگی با آیه‌ها به عنوان یکی از بخش‌های محتوایی نمایشگاه که به عنوان اولین بار در نمایشگاه بین المللی قرآن ارائه شده است توانست در روزهای این دوره از نمایشگاه صد هزار مخاطب را با این طرح آشنا کند.

«دهه هشتادی‌ها»؛ بخش ویژه نوجوان سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن

«دهه هشتادی‌ها» بخش ویژه نوجوان سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم بود که امسال نیز با غرفه‌های متنوع و جذابِ باشگاه قرآنی، بازی‌سرا، موکب، اتاق‌فرار، واقعیت مجازی و … اتفاقات ویژه و نوآورانه‌ای را برای بازدید کنندگان رقم زده ب. د.

در یکی از غرفه‌های بخش نوجوان سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که با عنوان «دهه هشتادی‌ها» بود هر شب ۲ صف طولانی از دختران و پسران جلوی آن دیده می‌شد. این غرفه تعدادی از عینک‌های VR و واقعیت مجازی که قابلیت پخش تصاویر ۳۶۰ درجه را دارند را تدارک دیده بود تا ۳ ویدئو که شامل بُرشی از حوادث ظهر عاشورا، وداع حضرت زینب (س) با امام حسین (ع) و ماجرای علقمه که داستان شهادت حضرت عباس (ع) است را نمایش می‌داد.

شخصیت‌هایی که از نمایشگاه قرآن بازدید کردند

در مدت برگزاری نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در مصلی امام خمینی (ره) در کنار مردم چهره‌ها و شخصیت‌هایی با حضور در نمایشگاه از نزدیک در جریان فعالیت‌های قرآنی این نمایشگاه قرار گرفتند.

حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد، علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت؛ سید علی مقدم، معاون ارتباطات دفتر مقام معظم رهبری و رئیس شورای عالی قرآن کریم، وحیدی وزیر کشور، علیرضا محجوب دبیرکل خانه کارگر، سید محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، حجت الاسلام سید مهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام غلامرضا قاسمیان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس، محمد الدیلمی سفیر یمن در ایران، حجت الاسلام حریزاوی قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، حجت الاسلام ایمانی پور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و … از شخصیت‌هایی بودند که در روزهای برپایی سی ویکمین نمایشگاه بین المللی قرآن با حضور در نمایشگاه شاهد فعالیت‌های قرآنی بودند.